Żywa Planeta
Jeśli takimi kamieniami wysypaliśmy sobie ogródek, to warto przyjrzeć im się bliżej. Mają pół miliarda lat historii, a nie mogłyby powstać, gdyby nie pewien ocean i wysokie góry, których już nie ma.
Te gnejsy, nazywane też korą kamienną, choć pochodzą z Polski (okolice Paczkowa na Dolnym Śląsku), to zaczęły się tworzyć 500 milionów lat temu na wybrzeżach północnej Afryki, wraz z powstawaniem Oceanu Rei, który oddzielał wtedy Sudety (jak i zresztą całą Afrykę) od Europy. Były wtedy granitami - skałami tworzącymi się głęboko pod powierzchnią poprzez krystalizację z gorącej magmy.
Swój dzisiejszy wygląd gnejsy zawdzięczają kolizji Sudetów (i pośrednio Afryki) z kontynentem europejskim. Podczas tego wielkiego zderzenia kontynentów, które doprowadziło do powstania Pangei, ówczesne granity trafiły na głębokości rzędu 20 km, gdzie na skutek działania wysokich temperatur i ciśnień przeobraziły się gnejsy.
Te gnejsy nie wróciłyby z powrotem na powierzchnię (wydobywamy je teraz w kamieniołomie, nie w kopalni głębinowej), gdyby nie wypiętrzenie gór, które znajdowały się w rejonie dzisiejszych Sudetów i sięgały na wysokość kilku tysięcy metrów. Ich powstanie było kolejnym skutkiem kolizji kontynentalnej. Wraz z tymi nieistniejącymi już łańcuchami górskimi wyniesione zostały też skały z głębin, w tym widoczne na zdjęciu gnejsy.
Więcej o historii gnejsów można przeczytać na Żywej Planecie:
https://zywaplaneta.pl/gnejs-z-doboszowic/ ... See more
